Papiamentu
Papiaments is de moedertaal van de bevolking op Aruba, Bonaire en Curaçao. Op Aruba is het 'papiamento', Curaçao 'papiamentu' en op bonaire 'papiamen'. De naam is afgeleid van de portugese en spaanse termen voor brabbelen, namelijk papia en papear.
Hoe de taal is ontstaan, is niet geheel duidelijk. De meest waarschijnlijke theorie is dat de taal is ontstaan, door de wil van de slaven om met elkaar te communiceren. Papiaments is een pidgin-taal. Een pidgin-taal is een simpele taal, die ontstaat wanneer mensen met verschillende talen samenkomen. Men weet met het papiaments niet precies welke taal de grootste invloed heeft gehad, ze denken wel dat het een grote protoafro-portugese invloed heeft gehad en dat er dus verbanden zijn met landen in Afrika. De lokale bevolking is trots op zijn taal doordat de taal vebonden is aan de slavenij wat natuurlijk een belangrijk onderdeel is van de geschiedenis en cultuur van Curacao.
De taal is zich sinds de 17e eeuw steeds verder gaan ontwikkelen, hierdoor bevat het tegenwoordig ook veel Engels, Spaans en Nederlands. Op Curaçao wordt door de lokale bevolking papiaments gesproken, het Nederlands is minder ontwikkeld. De meeste inwoners van Curaçao zullen Nederlands spreken en verstaan maar er is ook een groep dat niet tot nauwelijks Nederlands spreekt en/of in mindere mate verstaat.
Als “buitenlandse” zul je merken dat, wanneer je de moeite neemt bepaalde kleine dingen in het papiaments te leren de antallianen direct ontdooien en zeer vriendelijk zullen zijn. Hieronder enkele zinnen en woorden die je kunnen helpen een begin te maken met het leren van de taal.
Goededag | Bon dia |
Goedemiddag | Bon tardi |
Goedenavond | Bon nochi |
Hoe gaat het? | Kon ta bai? |
Hoe gaat het met jou? | Kon ta bai ku bo? |
Heel goed! | Hopi bon! / Tremiento |
Prettige dag | Pasa un bon dia |
Hoe heet je? | Kon yama bo? |
Hoe oud ben je? | Hoe oud ben je? |
Waar woon je? | Unda bo ta biba? |
Ik woon in Nederland | Mi ta biba na Hulanda |
Waar ben je? | Unda bo ta? |
Ik heb honger | Mi tin hamber |
Ik wil eten | Mi ke kome |
Wat wil je eten? | Kiko bo kier come? |
Ik heb dorst | Mi tin set |
Ik ben moe | Mi ta kansa |
Ik ben ziek | Mi ta malu |
Het is warm! | Ta hasi Kalor! |
Hoelaat is het? | Kwan tor tin? |
Hoeveel kost het? | Kwuantu e ta kosta? |
Ik hou van je | Mi ta stimabo |
Ik hou ook van jou | Ami tambe stimabo |
Kusje voor jou |
Sunchi pa bo |
Nul | Sero |
Één | Un |
Twee | Dos |
Drie | Tres |
Vier | Kuater |
Vijf | Sinku |
Zes | Seis |
Zeven | Shete |
Acht | Ocho |
Negen | Nuebe |
Tien | Dies |